Hoe dik isoleren?
Dat is afhankelijk van de bestaande situatie en van de besparing op het energiegebruik die u wilt realiseren: welke thermische prestatie levert de bestaande constructie en tot hoever wilt u het warmteverlies terugdringen met aanvullende isolatie?
De energietransitie in Nederland wordt gedreven door 2 doelstellingen:
- onze nationale aardgasvoorraden raken snel uitgeput : “we moeten van het gas af“. Dat wil zeggen we hebben een alternatief nodig voor de aardgas verwarming, voor de warmwatervoorziening en koken op aardgas.
- we hebben ons verplicht om de CO2-uitstoot flink terug te dringen. Zeker op de middellange en lange termijn, sluiten we fossiele energiedragers uit.
Nu al wordt de aardgas-prijs verhoogd, om de markt te bewegen naar alternatieve voor verwarming , warmwater en koken. Daarmee is er dus ook een economisch voor iedereen een reden om naar het aardgasgebruik te kijken. Hoe kunnen we zo snel mogelijk ons energiegebruik terugdringen? Gemiddeld gebruiken we rond 40% van ons totale energiegebruik (gas en elektriciteit) voor verwarming van onze woningen. Verwarming met aardgas. En we blijven verwarmen omdat de energie “ontsnapt” door de gebouwschil Door muren, daken, vloeren, ramen, deuren en kieren.
Door goed te isoleren kunnen we er voor zorgen dat zo weinig mogelijk energie weglekt. En wat niet weglekt hoeven we niet aan te vullen. “De meest duurzame energie is bespaarde energie”
Zeker als je over wil gaan naar een warmtepomp voor verwarming (en koeling) is het belangrijk dat je de woning comfortabel kunt krijgen met een lage temperatuur van het verwarmingswater (of luchtverwarming) . Dan moeten de energieverliezen tot een absoluut minimum teruggebracht worden. Daarvoor moet de gebouwschil (de buitenomtrek bestaande uit muren, ramen en deuren, daken) heel goed geïsoleerd zijn: een hoge warmteweerstand hebben.
Niveau Passiefhuis
Met een warmteweerstand Rc van de “constructie”:
- voor vloeren met een Rc-waarde rond 6,0 m2K/W
- voor gevels met een Rc-waarde rond 9,0 m2K/W
- voor daken met een Rc-waarde rond 10,0 m2K/W
wordt het energieverlies door gevels, daken en vloeren heel minimaal.
Deze warmteweerstanden zijn richtgetallen die een warmtevraag kleiner dan 15 W/m2 vloeroppervlak mogelijk maken. Deze energievraag van 15 Watt per vierkante meter vloeroppervlak is de maatstaf voor z.g. “Passiefhuizen”.
Voor ramen en deuren geven we verderop in deze informatie onze richtwaarden.
In 2020 worden ook in Nederland, zoals in de overige Europese lidstaten aan nieuwbouw verscherpte energieprestatie-eisen gesteld. Nu heb je bij het ontwerpen van een nieuwbouw nog vele vrijheden om deze prestatie-eisen te realiseren, maar ook bij een grondige, renovatie van een bestaande woning, zijn deze eisen haalbaar en economisch interessant.
(Zie ook “regelgeving” : als meer dan 25% van het gevel of dak gerenoveerd wordt, dan gelden nieuwbouweisen ………)
Om het energiegebruik terug te dringen naar een niveau van 25 kWh/m2 vloeroppervlak, waarbij een hybride warmtepomp in combinatie met een Lage Temperatuur verwarmingssysteem (LT) rendabel wordt, moet de gebouwschil geïsoleerd worden naar de volgende warmteweerstanden Rc en ramen en deuren naar de aangegeven waarden U.
De warmteweerstand wordt opgebouwd met alle lagen in een constructie. Bij een woningverbetering, een thermische renovatie, voegt een laag isolatiemateriaal het meeste toe aan de thermische weerstand van de bestaande muur, vloer of dak. Maar ook andere lagen die bij een isolatiemaatregel worden toegevoegd, dragen bij. (bijv. een gipsplaat of andere afwerklaag, spaanplaat, etc.)
Dus om af te stemmen welke dikte isolatie toegevoegd moet worden, moet ook bekend zijn hoe en waaruit de bestaande constructie is opgebouwd.
- voor gevels, muren:
lees spouwmuur of niet? Óf het wel een spouwmuur is, en of die misschien na-geïsoleerd is? - voor daken; hellende daken, platte daken :wordt aan gewerkt
- voor vloeren: wordt aan gewerkt
Nederland stelt eisen aan de energieprestatie van gebouwen en installaties.
Die eisen zijn vastgelegd in het Bouwbesluit en in de Woningwet. Dat zijn altijd MINIMUM-eisen.
Er worden prestatie eisen gesteld aan:
- aan de energiebalans voor het gehele gebouw: Energie Prestatie Gebouwen – EPG. In 2020 worden voor nieuwbouw de eisen aangescherpt om te komen tot de Europees verplicht gestelde BENG = Bijna Energie Neutrale Gebouwen.
- aan afzonderlijke bouwdelen, zoals gevels, daken, vloeren, ramen en deuren, dakkapellen, maar ook aan installaties.
- aan de verschillende typen gebouwen: aan woonhuizen, woongebouwen, kantoren, ziekenhuizen en verzorgingshuizen, etc.
- aan nieuwbouw, verbouw, aanpassingen, renovatie, bestaande bouw
Helaas geen eenvoudige verwijzing dus, maar een dik pakket met voorschriften. Het Bouwbesluit is een wetstekst vol met definities, uitzonderingen en verwijzingen naar normen waar de bepalingsmethoden in vastgelegd zijn.
Vanzelfsprekend moet je aan die minimum eisen voldoen, maar wil je iets goeds doen voor je eigen beurs en voor het milieu, dan moet je veel beter presteren dan op het minimum vereiste niveau van die bouwregelgeving.
Kijk ter informatie naar een opsomming van de verschillende eisen uit het Bouwbesluit. Maar weet dat voor verduurzaming en echte besparing je veel verder moet gaan dan die regels.
Alle Europese lidstaten stellen op een uniforme wijze prestatie-eisen aan gebouwen. Maar het niveau van de eisen is verschillend omdat nu eenmaal de klimaatcondities van Scandinavië tot de Middellandse Zee nogal verschillen. Ook de bouwwijzen zijn nogal verschillend. Elke lidstaat moet aantonen dat hun energieprestatie eisen voor gebouwen, in het totaal van investeringen plus energiegebruikskosten redelijk dicht bij het minimum liggen.
Nederland heeft een van de slechtste prestatie-eisen; we investeren te weinig en betalen daardoor, gemeten over bijvoorbeeld 30 jaar, te veel, veel te veel, aan energiekosten voor bovendien een slecht comfortniveau. Verkeerde zuinigheid.
Nederland stelt eisen aan de energieprestatie van gebouwen en installaties.
Die eisen zijn vastgelegd in het Bouwbesluit en in de Woningwet.
1: bestaande spouwmuur isoleren
2: voorzetwand aan de binnenzijde van een spouwmuur
3: buitengevel-isolatie van een steense bouwmuur
4: voorzetwand aan de binnenzijde van een steense bouwmuur