Warmtepomp

Je huis duurzaam verwarmen met minder of geen aardgas: dat kan met een hybride of volledige warmtepomp. Je CO2-uitstoot voor verwarming en warm water daalt met aanzienlijk. Nog 2 pluspunten: je kunt nu subsidie krijgen voor de warmtepomp én je energierekening gaat omlaag!

Warmtepomp typen en hoe ze werken

Er zijn op dit moment drie soorten warmtepompen. De hybride warmtepomp, de volledige warmtepomp en de ventilatiewarmtepomp.

pricipe warmtepomp met warmtewisselaar
het principe van een warmtepomp: een elektrische aangedreven pomp die uit lucht, uit water, uit grondwater of uit de bodem (in het blauwe circuit) energie in de vorm van warmte haalt en die verdicht om die binnenshuis af te geven aan het CV- of luchtverwarmingssysteem.

Hybride warmtepomp

De hybride warmtepomp werkt samen met je cv-ketel op gas en is een goede tussenstap naar een vol-elektrisch huis. Je CO2-uitstoot voor verwarming en warm water daalt met zo’n 25 procent. De hybride warmtepomp werkt op stroom. Je koppelt hem aan je cv-ketel. De warmtepomp zorgt voor een groot deel van de warmte in huis. De cv-ketel springt bij als het buiten heel koud is en zorgt voor je warme water in de badkamer en keuken. Je kunt de warmtepomp aansluiten op je huidige cv-ketel of op een nieuwe ketel. Heeft jouw huis overal iets van isolatie (in dak, gevel én vloer) en dubbel glas? Dan kun jij meteen aan de hybride warmtepomp!

Volledige warmtepomp

Een volledige warmtepomp doet alles wat je cv-ketel ook doet: je huis verwarmen én warm water leveren. Maar dan duurzamer, je CO2– uitstoot voor verwarming daalt met wel 40 tot 50 procent. Zo kun je jouw huis heel klimaatbewust all-electric maken. Een volledige warmtepomp werkt op stroom. Hij haalt warmte uit de lucht, bodem of het grondwater en maakt daar een bruikbare temperatuur van.
De warmtepomp heeft een voorraadvat voor warm water en is daarom ongeveer zo groot als een hoge koelkast. Hij is geschikt als jouw huis goed geïsoleerd is. Je combineert hem met vloer- of wandverwarming of speciale radiatoren die op lage temperatuur werken (lagetemperatuur-verwarming).
Er zijn 2 soorten volledige warmtepompen. De ene heeft lucht als warmtebron, de andere haalt warmte uit de bodem (of het grondwater).

Ventilatiewarmtepomp

Een ventilatiewarmtepomp is een kleine warmtepomp voor huizen met mechanische ventilatie. Hij gebruikt de warmte uit de ventilatielucht om je huis te verwarmen. Een ventilatiewarmtepomp is meestal te klein om je huis helemaal warm mee te krijgen. Daarom heb je er nog een ander apparaat bij nodig, in de meeste huizen zal dat een cv-ketel zijn.
Een alternatief is een warmtepompboiler: die zorgt voor warm water uit de kraan.
Een ventilatiewarmtepomp is alleen geschikt voor huizen met een mechanisch ventilatiesysteem. Is jouw huis tussen 1976 en 2000 gebouwd , dan is de kans groot dat je zo’n systeem hebt. De warmtepomp komt in de plaats van de ventilatorbox.

Kosten en besparing

Hybride warmtepomp

Met een hybride warmtepomp bespaar je in een gemiddelde eengezinswoning ongeveer € 140 per jaar op je energierekening. We zetten het verbruik van een hr-ketel en een ketel + warmtepomp naast elkaar.

  Energieverbruik
per jaar voor
verwarming en
warm water
Energiekosten
per jaar*
Je
bespaart
elk jaar
CO2-
uitstoot
per jaar
HR-ketel 1.800 m3 gas € 1.120 3.300 kg
Warmtepomp
5 kW
met HR-ketel
950 m3 gas
+
1.900 kWh per jaar
€ 980 €140 2.600 kg

* Berekend met een gasprijs van 63 cent per m3 en een stroomprijs van 20 cent per kWh (prijspeil 2018). Als de temperatuur onder de 4 graden daalt, schakelt in dit voorbeeld de warmtepomp uit en de cv-ketel aan.

Volledige warmtepomp

  Energieverbruik
per jaar voor
verwarming en
warm water
(kWh of m3)
Kosten
energieverbruik
per jaar
Je bespaart
elk jaar
Je
CO2-
uitstoot
is per
jaar
HR-ketel 1.120 m3 gas € 700
(+ € 220 voor je
gasaansluiting)
_ 2.110 kg
Warmtepomp
lucht
3.100 kWh € 610 € 90
(+ € 220 omdat je
gasaansluiting
weg kan)
1.300 kg
Warmtepomp
bodem
2.300 kWh € 460 € 240
(+ € 220 omdat je
gasaansluiting
weg kan)
950 kg

*Berekend met een gasprijs van 63 cent per m3 en een stroomprijs van 20 cent per kWh (prijspeil 2018).

Ventilatiewarmtepomp

Hoeveel geld en CO2-uitstoot je bespaart met een ventilatiewarmtepomp is niet goed te zeggen. Hiervan zijn nog geen cijfers uit de praktijk. De besparing hangt af van de hoeveelheid ventilatielucht in jouw huis. Heb je een grote of kleine woning; ventileer je weinig, gemiddeld of veel; en hoe warm stook je je woning?

TIPS Warmtepompen
  1. Een volledige warmtepomp is net zo groot als een hoge koelkast, dat komt vooral door het grote voorraadvat voor warm water. Er zijn modellen die je buiten tegen de muur kunt zetten, zodat je binnen geen ruimte verliest. Je verliest dan wel iets meer warmte.
  2. Lagetemperatuur-verwarming is comfortabel maar werkt trager dan gewone verwarming: je huis warmt minder snel op. Daarom is het verstandig om ’s nachts en als je weg bent de thermostaat maar 1 of 2 graden lager te zetten (op 17 of 18 graden). Dit kost weinig energie: doordat je huis goed geïsoleerd is, houdt het de warmte goed vast.
  3. Houd in de gaten hoeveel stroom de warmtepomp verbruikt en of dit overeenkomst met de inschatting. Dit kun je makkelijk doen met een simpele meetstekker tussen het stopcontact en de warmtepomp, of met een energieverbruiksmanager met een tussenstekker.
  4. In sommige gemeenten zijn er plannen om hele woonwijken van het aardgas af te koppelen. In een deel van die wijken komt er misschien een duurzaam warmtenet in plaats van een ‘all-electric’ oplossing met warmtepompen. (Vraag je gemeente welke plannen er voor jouw wijk zijn, en op welke termijn. Het is zonde om nu een warmtepomp te kopen als je over een aantal jaar op een warmtenet wordt aangesloten.)
een kritische kanttekening

In de promotie van maatregelen krijgt de verwarmingsoplossing met een warmtepomp veel aandacht. De oplossing wordt neergezet als CO2-vrij omdat de (all-electric) warmtepomp geen aardgas gebruikt. Een warmtepomp gebruikt echter stroom, veel stroom. Zelfs al heeft de woning 18 of meer zonnepanelen op het dak, dat is zelden voldoende om in die extra stroombehoefte, veroorzaakt door die warmtepomp, te voorzien. Die zonnestroom is er overigens zelden of nooit als die warmtepomp warmte moet leveren: de warmtepomp draait op de grijze netstroom! Elektriciteitscentrales, zelfs al “wassen ze hun stroom groen” in een administratief proces met groen-certificaten gekocht van Noorse stroomproducenten, wordt hier in Nederland geproduceerd met aardgas en heeft een procesrendement tussen de 30 en 40%. Een HR-verwarmingsketel met een rendement dicht bij 100% is uiteindelijk minder vervuilend dan de warmtepomp zolang onze netstroom niet daadwerkelijk CO2-vrij opgewekt is! Dat geven we mee ter overweging.

warmtepomp en koelen

Koelen met een warmtepomp is een aantrekkelijke optie. Zeker waar de warmtepomp een vloerverwarming bedient. Maar u mag er geen grote wonderen van verwachten. Het is niet mogelijk om met vloerkoeling en een lucht-water warmtepomp terug te koelen naar bijvoorbeeld 20o als het buiten 30o is, afgezien of het wenselijk is of je zo’n groot temperatuurverschil wil hebben.
Een lucht-water warmtepomp (is geen airconditioner) en kan de kamertemperatuur hooguit 3o tot 4o naar beneden brengen. Die grootte van temperatuursprong is echter ook voor uw comfort (de aanpassing, spreek het correctievermogen, van uw lichaam) nog aangenaam.
Bodem-water warmtepompen kunnen meer koelvermogen aan de vloer geven.
Maar let op dàn speelt er nog iets: een warmtepomp haalt geen vocht uit die gekoelde ruimte! Dat doet een airco (een lucht-lucht warmtepomp) wel.
En die vochtigheid, de relatieve vochtigheid, in de ruimte is wel belangrijk om bij koeling in de gaten te houden. Is die relatieve vochtigheid van de lucht hoog, maar is de vloer dan sterk gekoeld, dan kan het vocht uit de lucht condenseren op de vloer. Een natte, slipperige vloer, of parket dat nat wordt? Ook als naast de vloer(verwarmingssysteem) nog radiatoren in zo’n koeling aangesloten zijn. Dan druipt het condensvocht van de radiatoren.
In zo’n geval van sterke koeling (bijv. 10o lager dan de buitentemperatuur) kun je zelfs zien dat de ruiten van HR++ glas aan de buitenzijde beslaan: het glas krijgt ondanks de dubbele beglazing aan de buitenzijde een dusdanig lage temperatuur dat door de hoge luchtvochtigheid van de buitenlucht, de ramen beslaan. Aan de buitenzijde dus.
Dus: behalve dat koelen veel energie kost, is het koelvermogen mooi mee genomen. Maar bij de meest gebruikelijke lucht-water warmtepompen mag je er geen geweldige temperatuurverlaging van verwachten.