KLOK-THERMOSTATEN

KLOK-THERMOSTATEN

AAN DE KNOPPEN DRAAIEN

Duurzamer in 1 maand – bron: brochure ENEXIS-MILIEUCENTRAAL

Een goede thermostaat houdt je huis op temperatuur. Je kunt de thermostaat handmatig bedienen, of kiezen voor een slimme variant die anticipeert op jouw gedrag. Zo kun je besparen op energiekosten.

WAT KOST EEN KLOK-THERMOSTAAT en een SLIMME-THERMOSTAAT?

  • Een klokthermostaat kost tussen de 80 en 130 euro, afhankelijk van het type.
  • Een slimme thermostaat kost enkele honderden euro’s.

EN WAT LEVERT HET OP ?

  • Een klokthermostaat bespaart jaarlijks:
    • 40 euro (voor een eengezinswoning
    • 20 euro (voor een appartement)
  • Een slimme thermostaat bespaart jaarlijks (excl. zoneregeling)
    • 300 euro (voor een eengezinswoning
    • 180 euro (voor een appartement)

WAT IS EEN THERMOSTAAT ?

Met een goede thermostaat houd je je huis extra goed warm De bekendste thermostaat is de ‘gewone’ klokthermostaat. Deze thermostaat kun je zo (laten) instellen dat de temperatuur comfortabel is als je opstaat of thuiskomt, en de cv uitgaat voordat je gaat slapen of het huis uit gaat. Dit levert je meer comfort en minder stookkosten op en bovendien ook nog een energiebesparing.

Tegenwoordig heb je ook nog ‘slimmere thermostaten. Zo’n thermostaat stemt de verwarming automatisch af op jouw gedrag. Hij is voorzien van handigheidjes die de bediening makkelijker maken en je helpen om energie te besparen. Je hoeft bijvoorbeeld niet meer zelf de klok te programmeren en kunt de verwarming op afstand bedienen. Sommige slimme thermostaten kunnen net als energieverbruiksmanagers inzicht geven in je energieverbruik. Ze lezen de meterstanden van de slimme meter automatisch uit.

KIES IK EEN KLOKTHERMOSTAAT OF EEN SLIMME THERMOSTAAT?

Een klokthermostaat bespaart naar schatting 3 procent op de energiekosten voor verwarming. Een preciezere besparing valt moeilijk te geven, de besparing hangt af van de instelling en jouw gebruik van de thermostaat.

Een slimme thermostaat bespaart meer. In een gemiddelde woning met bewoners die hun huis nog niet bewust zuinig verwarmen kan een slimme thermostaat 22 procent besparen aan gas voor verwarming

Maar let op: ga je zelf al zuinig met je verwarming om? Of is je woning goed geïsoleerd? Dan zal een slimme thermostaat weinig besparing opleveren. Dan kun je ook prima uit de voeten met een gewone klokthermostaat. Je bespaart dan evenveel of in sommige gevallen zelfs meer dan met een slimme thermostaat Een slimme thermostaat biedt wel meer gebruiksgemak.

WAAR MOET IK OP LETTEN BIJ DE AANSCHAF VAN EEN SLIMME THERMOSTAAT ?

Er is veel keuze op de markt. Een overzicht van slimme thermostaten met vergelijking op de diverse eigenschappen vind je op www.milieucentraal nl/energie-besparen/energiezuinig huis/energiezuinig-verwarmen-en-warm-water/slimme-thermostaat/  
Let in ieder geval op de volgende eigenschappen en kies een thermostaat die bij jou je wensen en je woonsituatie past:

  • Zelflerende thermostaat: een thermostaat met een zelflerend klokprogramma of zelflerend gebruikerspatroon is handig als je vast dag-en-nachtritme hebt. De thermostaat volgt je gedrag (meestal een week) en leert hoe hij de klok moet programmeren.
    Een zelfprogrammerende thermostaat kan alleen rekening houden met de vaste tijden waarop je gaat werken of naar bed gaat. Hij kan niet voorspellen wanneer je een avond uitgaat. Om energie te besparen moet je de thermostaat dan zelf laag zetten.
  • Bedienen met smartphone: de meeste slimme thermostaten kun je via een app op afstand bedienen met je smartphone. Dat is handig als je wisselende werktijden hebt of als je onverwacht later of eerder thuiskomt.
  • Waarnemen of je thuis bent: sommige slimme thermostaten kunnen zien of je thuis bent door een speciale bewegingssensor (aanwezigheidsdetectie). Als de sensor een tijd niemand opmerkt in de kamer waar de thermostaat hangt, gaat de temperatuur automatisch omlaag. Andere thermostaten kijken of je thuis bent met behulp van je mobiele telefoongegevens (geofencing) Dat betekent dat de verwarming vanzelf aanslaat als je telefoon in de buurt van je huis is en automatisch uitgaat als je telefoon niet in huis is.

Deze functie kan handig zijn als je vaak vergeet de verwarming laag te zetten. Als je een systeem met aanwezigheidsdetectie én regeling per kamer hebt, worden alleen ruimtes verwarmd waar mensen aanwezig zijn.

Aanwezigheidsdetectie kan ook nadelen hebben. Als je in een dode hoek van de sensor zit of in een andere kamer bent dan waar de sensor hangt, kan het systeem denken dat je weg bent en de verwarming laag zetten. Ook kan het nog fris zijn als de verwarming pas aanslaat als je thuiskomt. En het duurt vaak enige tijd voordat de verwarming uitgaat als de sensor geen mensen waarneemt. Dat voorkomt dat de verwarming uitgaat als je even de woonkamer verlaat. Maar bij sommige thermostaten gaat de verwarming pas een uur na je vertrek uit. Dat kost nodeloos veel energie. Veel beter is het als de verwarming al een uur vóórdat je weggaat omlaag gaat.

Als je altijd op dezelfde tijd weggaat, kun je die tijd instellen in het klokprogramma. In andere gevallen kun je de thermostaat handmatig van tevoren laag zetten. Bij geofencing moeten alle bewoners een mobiele telefoon met de app van de slimme thermostaat hebben. Is dat niet het geval en blijft een bewoner zonder telefoon thuis, dan gaat de verwarming uit als de laatste telefoon het huis verlaat. De achterblijver moet dan de thermostaat weer handmatig aanzetten.

  • Per kamer regelen: als je meerdere kamers in huis op verschillende tijden wilt verwarmen, is het handig als je slimme thermostaat de temperatuur per kamer of zone apart kan regelen. Zo zorg je ervoor dat alleen ruimtes verwarmd worden waar mensen aanwezig zijn.

    De knoppen op de radiatoren moeten dan wel vervangen worden door speciale radiatorknoppen met ingebouwde temperatuurmeter en afstandsbediening, Zo kun je per kamer via de hoofdthermostaat de temperatuur per vertrek apart regelen.
    Er zijn ook systemen waarbij je een groep kamers apart kunt verwarmen dankzij een op afstand bedienbaar regelventiel in de verwarmingsleiding. Alle radiatoren die aangesloten zijn op deze leiding behoren tot dezelfde zone. Via een extra thermostaat in een van de kamers worden de verwarmingen als groep geregeld.
  • Inzicht in je energieverbruik: sommige slimme thermostaten geven informatie over je energieverbruik. Meekijken met je gas-en elektriciteitsverbruik maakt energie besparen makkelijker en leuker.
    Je ziet dan direct de besparingen van jouw acties.

    Een aantal slimme thermostaten leest automatisch de meterstanden van jouw gas- en elektriciteitsmeter. Ze tonen het werkelijke gas- en stroomverbruik. Je kunt je verbruik vergelijken tussen verschillende maanden of jaren. Deze vorm geeft het best inzicht in je verbruik.

    Sommige slimme thermostaten maken een schatting en geven daardoor beperkt inzicht. Ze meten hoeveel uren de cv-ketel aanstaat en onthouden je verbruik soms maar een aantal dagen of weken.
  • Zelflerend opwarmen: de functie zelflerend opwarmen/aanwarmen helpt de thermostaat te onthouden hoelang het duurt om de ingestelde temperatuur te bereiken. De thermostaat leert hoe snel de kamer opwarmt. Wanneer je bijvoorbeeld om 7.00 uur 19o C hebt geprogrammeerd, zorgt de thermostaat dat het om 7 uur ook werkelijk 19o C is. De thermostaat bekijkt iedere dag hoeveel tijd het opwarmen van je huis kost. Daarmee berekent hij het tijdstip waarop de verwarming de volgende dag moet beginnen met opwarmen. Tijdens een koude winterdag begint de thermostaat eerder met opwarmen dan in de lente. De thermostaat kijkt ook hoe lang het nog warm blijft in je huis nadat de verwarming stopt. Hij zorgt ervoor dat de ketel al tijdig gas terugneemt voor de ingestelde eindtijd. Je hoeft zelf dus niet mee na te denken hoe vroeg de verwarming moet starten en hoe laat hij moet uitschakelen.
  • Modulerend stoken: een normale thermostaat laat je cv-ketel branden tot de gewenste temperatuur is bereikt en schakelt steeds aan en uit. Dit zorgt voor temperatuurschommelingen en is niet heel energiezuinig. Modulerend stoken is zuiniger en comfortabeler. Een modulerende thermostaat laat de ketel op verschillende standen branden. Als er minder warmte nodig is, stookt de ketel ook minder hard. Hierdoor schommelt de temperatuur minder in huis, en radiatoren worden niet telkens heel heet. Een slimme thermostaat kun je modulerend laten stoken door je thermostaat goed met je cv-ketel te laten werken. Hiervoor heb je het zogenoemde Open Therm-Communicatieprotocol nodig. zodat de twee apparaten goed met elkaar kunnen ‘praten’.