Het alternatief voor het fossiele aardgas is duurzame energie. Denk aan grote windparken op zee, zonnepanelen, geothermie (warmte uit diepe aardlagen) en restwarmte van de industrie. Een overschot aan windenergie kan omgezet worden naar groen (waterstof)gas. Uit mest en rioolslib kan biogas worden gemaakt. Snoeihout en afvalhout dat geen andere bestemming heeft, kan dienen als biobrandstof.
We wekken in Nederland weliswaar steeds meer schone energie op, maar nog onvoldoende. Maar dat is geen reden om te wachten met het verduurzamen van je huis. Ook jij kunt al op een klimaatvriendelijke manier stappen zetten naar een huis zonder aardgas. Bijvoorbeeld door elektrisch te gaan verwarmen met een warmtepomp.
Elektrisch verwarmen is niet nieuw, we doen het al langer. Er zijn elektrische boilers voor warm water en in het buitenland zie je vaak elektrische radiatoren. Het punt is dat elektrisch verwarmen met boilers en radiatoren veel stroom kost, en dat we in Nederland niet zo veel stroom duurzaam kunnen opwekken. We moeten daarom elektriciteit op een slimme manier gebruiken (denk aan zuinige elektrische warmtepompen) en ook andere energiebronnen voor verwarming gebruiken (denk aan restwarmte en geothermie).
Een huishouden gebruikt gemiddeld ongeveer 1.500 m3 gas voor verwarming en warm water en 3.000 kWh stroom voor apparaten en verlichting. Met deze kale getallen zou je kunnen denken dat gas niet zo’n heel groot aandeel heeft in het energieverbruik. Maar bedenk dat 1 m3 gas staat voor zo’n 9 kWh. Het gemiddeld gasverbruik van een huishouden is dus te vergelijken met 13.500 kWh. Als we gas simpelweg gaan vervangen door stroom, leidt dat tot een enorme vraag naar elektriciteit. Daar kunnen we geen windmolens tegenop bouwen. Daarom moeten we zorgen dat we ons huis efficiënt, met minder stroom gaan verwarmen: en dat kan!
Koken met inductie Voor koken is er al jaren een aardgasloze oplossing: elektrisch koken met een inductieplaat. Daar hebben al veel mensen ervaring mee. Een inductiekookplaat is energiezuinig, want de warmte verdwijnt niet ongebruikt naast de pannen zoals bij koken met gas. Extra voordelen: de kookplaat is heel makkelijk schoon te houden, het is veiliger dan een gasvlam, en er komen geen verbrandingsgassen in huis.
De basis: goede tot zeer goede isolatie Wonen zonder aardgas kan niet zonder je huis beter te isoleren (als de isolatie nu nog niet goed is). Een zeer goed geïsoleerd huis verbruikt veel minder energie voor verwarming dan een slecht geïsoleerd huis. Soms is ‘zeer goede isolatie’ lastig of niet te realiseren: dan doe je het zo goed mogelijk.
Ventilatie met warmteterugwinning Goede ventilatie is nodig voor gezonde lucht in huis. Er zijn ventilatiesystemen die de warmte van de lucht die het huis uitgaat gebruiken om de nieuwe, frisse lucht van buiten alvast op te warmen. Zo heb je met weinig extra energie toch een gezonde lucht in huis.
Anders verwarmen: hoe doe je dat? In plaats van de hr-ketel op aardgas zijn er verschillende mogelijkheden, de één duurzamer dan de andere: een volledig elektrische warmtepomp (per woning of samen met een blok huizen) een hybride warmtepomp: een kleine elektrische warmtepomp samen met een hr-ketel (dit is duurzaam als het aardgas vervangen wordt door groen gas) een warmtenet in de wijk (stadsverwarming), waar je woning op is aangesloten infraroodpanelen (alleen in bepaalde situaties duurzaam) een pellet cv-ketel of biomassaketel op resthout. Ook je radiatoren gaan (deels) veranderen. Warmtepompen en warmtenetten met lage temperatuur werken het beste met vloerverwarming, wandverwarming of speciale radiatoren voor lagetemperatuur-verwarming. Met zonnepanelen op je dak kun je bovendien zelf de energie opwekken die je nodig hebt.
Heel veel meer informatie is te vinden op website van HierVerwarmt. Daar vind je onder andere voorbeelden, tips en bewonerservaringen.
Wil je eens kijken hoe andere huishoudens in Nederland hun huis energieneutraal of aardgasloos hebben gemaakt, kijk dan een op energieneutrale huizen.
Terugverdientijd
Een eenvoudige, veel gebruikte vuistregel om kosten en besparing af te wegen is de terugverdientijd: de kosten gedeeld door jaarlijkse besparing. Deze vuistregel is simpel, omdat er geen rekening wordt gehouden met toekomstige energieprijzen en met kosten van financiering. En ook niet met de financiële voordelen die ontstaan ná de terugverdientijd. Bedenk dat de levensduur van isolatiemaatregelen 75 tot 100 jaar is (zolang de woning blijft bestaan). Na de terugverdientijd heb je dus nog jaren voordeel van de maatregelen.
Maandlasten
Een andere manier om kosten en besparing af te wegen is via de maandlasten. Wat zijn de maandlasten van een gunstige lening of hypotheek van bijvoorbeeld € 30.000, hoeveel bespaar je maandelijks op je energierekening, en hoe verhoudt dit zich tot elkaar. Voordeel hiervan is dat je naar een lange termijn kijkt, in geval van een hypotheek 30 jaar.
Andere voordelen: een warmer huis dat meer waard is.
Denk ook aan andere voordelen: in een goed geïsoleerd huis woon je comfortabeler. En je draagt bij aan een beter klimaat. Ook wordt je woning meer waard: fijn als je die later wilt verkopen. In de voorbeeldberekening is uitgegaan van de huidige prijzen, als jij het in je eentje aanpakt en niet met een andere verbouwing combineert. Maar het kan ook goedkoper uitpakken. Warmtepompen worden mogelijk goedkoper doordat ze steeds meer verkocht worden. Als je samen met de straat of buurt dingen aanpakt, kan het waarschijnlijk goedkoper. Kun je de maatregelen met een verbouwing combineren, dan scheelt dat meestal in de kosten. Een collectieve warmtepomp (voor de buurt of een blok huizen) is mogelijk goedkoper dan ieder zijn eigen warmtepomp. Gas zou door belastingmaatregelen duurder kunnen worden. Jouw besparing in euro’s wordt dan groter. De stroom die je van het net afneemt, wordt steeds groener. Daardoor ga je met stroom steeds minder CO2 uitstoten.
Wil je aardgasvrij wonen, dan is het vervangen van je cv-ketel door duurzame verwarming de laatste stap. Het begint met goede isolatie, ventilatie en geschikte radiatoren. Hieronder een helder overzicht van hoe je in 6 stappen van het gas af gaat.
